ถ้าอยากใด้สายเคลือบเบอร์ 12 เสียงนุ่มๆเบสเยอะๆผมก็ฟันธงใด้เลยว่าต้องใช้ D'addario EXP19 ราคาชุดละ 500 บาท (Acoustic Shop) ครับแต่ตัวกีตาร์และนิ้วคนเล่นอาจจะรับไม่ไหวนะครับ
สายเบอร์ 12 นี่ความจริงมีหลายขนาดและหลายแรงดึง แรงดึงของสายที่ standard tuning ลองดูใด้ในตารางด้านล่างครับ
จากตารางข้างบนจะเห็นใด้ว่ามีสายเบอร์ 12 อยู่สามรุ่นคือ D'add EXP16 (Tension = 156.3 lbs.), Martin Lifespan MSP7100 (Tension = 164.8 lbs.), D'Add EXP19 (Tension = 173.4 lbs.) แรงดึงของ Martin Lifespan มากกว่า EXP16 อยู่ 3.87 กิโลและแรงดึง EXP19 มากกว่า EXP16 ถึง 7.78 กิโล ถ้ากีตาร์รับไหวและคุณเล่นแบบตีคอร์ดอย่างเดียว EXP19 แสียงแหลมนุ่มสุดและเบสหนักสุดแน่นอนครับ
สำหรับคนที่เล่น fingerstyle คงไม่อยากเล่นสาย tension สูงที่เรียกว่า bluegrass gauge ในกรณีย์นี้ผมแนะนำสายรุ่น Martin Lifespan Custom Light (.011-.052") เพราะเบสหนักกว่าสาย D'add EXP26 Custom Light แน่นอนทั้งๆที่เป็นขนาด .011-.052" เหมือนกันเพราะสาย Martin ใช้แกนลวดขนาดใหญ่กว่าสำหรับสาย wound strings (3,4,5,6) ทำให้ Tension มากกว่าและเสียงดังกว่าด้วย
ส่วนเรื่องเสียงที่เขาลือกันว่าสายเบอร์ 11 เสียงเบาและบางกว่าเบอร์ 12 นั้นผมยังไม่เคยเจอใครซักคนที่แยกออกเมื่อใด้ยินเสียงจริง ลองฟังเอาเองก็ใด้ครับ