หัวข้อ: ถามเรื่องเกรดไม้ Indian Rosewood ครับ

[Ichthys]

สวัสดีครับ

มีเรื่องคาใจจากวงสนทนาในหมู่เพื่อน ๆ เรื่องเกรดของไม้ Indian Rosewood (ต่อจากนี้จะเรียก สั้น ๆ ว่า IR)

ว่ากันว่า IR นั้นมีหลายเกรด โดยเราสามารถดูได้จากลายไม้ ด้วยความสงสัยเลยลองค้นกระทู้เก่า ๆ และจากเว็ปนอกแต่เหมือนว่าข้อมูลที่ได้มา ยังไม่สามารถตอบคำถามได้

ที่คาใจคือ ที่ว่าดูจากลายสามารถแบ่งเกรดได้นี่มันดูอย่างไร ลายแบบไหนถือว่าเกรดสูง ลายแบบไหนถือว่าเกรดรอง แล้วเกรดมันมีผลต่อเสียง หรือแค่เรื่องความสวยงาม หรือจริง ๆ แล้วเรื่องเกรดของไม้ไม่ได้อยู่ที่ลาย แล้วอยู่ที่ ?

ผมเลยลองถ่ายภาพตัวอย่างมาสอบถามเพื่อนสมาชิก ท่านใดพอจะสามารถอธิบายเกี่ยวกับเกรดไม้ IR จากลายไม้ได้บ้าง

ผมเพิ่งจะพบว่าการถ่ายลายให้มันชัด ๆ นี่ยากมากตอนแรกเอามือถือถ่าย ดูไม่รู้เรื่องเลย ต้องเอากล้อง + แฟลช เล่นเอาเหนื่อย

ตัวที่ 1



ตัวที่ 2



ตัวที่ 3



ตัวที่ 4



ตัวที่ 5



ดูด้วยตาในเบื้องต้นก็รู้สึกว่ามันแตกต่าง ทั้งสี ทั้งลาย แต่บอกไม่ได้ว่าความแตกต่างเหล่านี้มีนัยยะสำคัญอะไรไหม

หลัก ๆ ผมเอามายี่ห้อเดียวคือ Martin แต่ว่ามีอยู่ 1 ที่ไม่ใช่แฝงตัวมาด้วย

ปล. อย่าถือสารอยขีดข่วน และรอยเลอะเทอะนะครับ ผมดูแลไม่ค่อยดี   

[nuchinge]

ขอด้วยคนครับเรื่องไม้หลัง ผมไม่เคยฟังออกเลย  นอกจากไม้หน้าแล้ว ไม้หลังจะเป็นอะไร ไม่เคยรู้เลย ผมเล่น classic มันอยู่ที่วิธีการเล่น อย่างขยับไปเหนือ sound hole ได้เสียงอีกแบบ  กลาง sound hole ก็เป็นเสียงอีกแบบ  ไปชิด saddle ก็ได้เสียอีกแบบ จะรู้ได้อย่างไรว่าเป็นไม้หรือวิธีการเล่น พอเราเปลียนกีต้าร์ เปลี่ยนไม้ top ก็คนละตัว มันก็วัดกันไม่ได้  พอเราจับเอง มันก็ต้องแตกต่างเพราะคนละตัว ยังไงเสียงก็ต้องต่าง ยิ่งคนเล่นเจอไม้ต่างกัน เสียงต่างกัน เวลาเล่นยิ่งต่างไปใหญ่ เพราะอารมณ์คนละแบบ คนเล่นก็เล่นตามอารมณ์ช่วงนั้น  ผมว่าไม้หลังนิดหน่อยเท่านั้น ไม่มีผลอะไร คนพูดกันใน board มีผลต่อความรู้สึกมากกว่าไม้ จับไม้่หลังสีอ่อนๆ ก็รุ้สึกยังไงไม่รู้ แต่สีเข้มๆหน่อย  RoseWood, It's OK.....!!!!! (ยังไม่ได้จับเลยแต่ Ok แล้ว)

[nuchinge]

ผมกำลังมองว่า การที่เราแยกออก เพราะเรารู้ชนิดไม้อยู่แล้ว มานั่งฟังนั่งจับผิด โดดไป อุ่นไป มันไม่ต่างเหมือนไม้ top ที่ฟังแล้วรู้ นั่งปิดตาแล้วจิ้มเอา คงยากให้เดาถูก แต่ผมก็ยังเลือก rosewood แม้ฟังไม่ออก แต่จับเล่นแล้วรู้สึกชอบมากกว่า แต่ถ้าคนอื่นเล่นฟังไม่ออกเลย (จิตใจมีผลไปแล้วกว่าครึ่ง) ความเห็นน้าๆเป็นอย่างไรบ้างครับ  ไม้หลัง หรือวิธีการเล่น กันแน่

[fungi321]

ผมเองก็หูไม่ดี ประสบการณ์ก็น้อย ก็แยกไม่ออกเหมือนกันครับ
ลองดูคลิปนี้ว่าแยกออกมั๊ยครับ

https://www.youtube.com/watch?v=yuJSXqTZGHQ

โทษทีครับ ผมใส่ youtube ไม่เป็น หาเมนูไม่เจอ เหมือนไม่มี mod youtube

[กฤษณ์]

ผมขอกลับมาเข้าเรื่องที่เจ้าของกระทู้สงสัยคือเรื่องเกรดของ indian rosewood ก่อนนะครับ

Indian rosewood นั้นเขาไม่ใด้ตัดมาจากป่าแต่เป็นไม้ plantation growth ที่ปลูกเพื่อให้ร่มเงาในไร่ชา Indian rosewood แบ่งออกเป็นสอง species คือ east indian rosewood (EIR) = Dalbergia latifolia ที่มีราคาแพงกว่า north indian rosewood หรือ Dalbergia sissoo ที่มีสีอ่อนกว่า ถ้าผู้ผลิตระบุว่าเขาใช้ indian rosewood เขาก็อาจใช้ทั้งสองประเภทครับ




Indian rosewood ที่ใช้ทำกีตาร์มาตรฐานของอเมริกาเป็นไม้ quartersawn ทั้งนั้น ลายปีจะเป็นเส้นตรง (หรือโค้งเล็กน้อยบริเวณใกล้โคนต้น) หน้าตาไม่แตกต่างกันมากนัก Martin เลยแบ่งเกรดแค่สองเกรดคือ D2 (standard) ใช้กับ series ต่ำกว่า 40 และ D4 (premium) ใช้ในซีรี่ย์ 41-45 การแบ่งเกรดนั้นดูตามความถี่และความตรงของลายปีและความสวยของไม้ครับ

ลองมาดูตัวอย่างจากกีตาร์ Martin ของผม
















ผมสงสัยว่า Martin อาจใช้ D. sissoo ใน series 16 และ 21 บางตัวเพราะสองซีรี่ย์นี้มีทั้งสีอ่อนและสีเข้ม

เดี๋ยวมาต่อของยี่ห้อ Guild USA, Gibson และ Taylor

[Ichthys]

ขอด้วยคนครับเรื่องไม้หลัง ผมไม่เคยฟังออกเลย  นอกจากไม้หน้าแล้ว ไม้หลังจะเป็นอะไร ไม่เคยรู้เลย ผมเล่น classic มันอยู่ที่วิธีการเล่น อย่างขยับไปเหนือ sound hole ได้เสียงอีกแบบ  กลาง sound hole ก็เป็นเสียงอีกแบบ  ไปชิด saddle ก็ได้เสียอีกแบบ จะรู้ได้อย่างไรว่าเป็นไม้หรือวิธีการเล่น พอเราเปลียนกีต้าร์ เปลี่ยนไม้ top ก็คนละตัว มันก็วัดกันไม่ได้  พอเราจับเอง มันก็ต้องแตกต่างเพราะคนละตัว ยังไงเสียงก็ต้องต่าง ยิ่งคนเล่นเจอไม้ต่างกัน เสียงต่างกัน เวลาเล่นยิ่งต่างไปใหญ่ เพราะอารมณ์คนละแบบ คนเล่นก็เล่นตามอารมณ์ช่วงนั้น  ผมว่าไม้หลังนิดหน่อยเท่านั้น ไม่มีผลอะไร คนพูดกันใน board มีผลต่อความรู้สึกมากกว่าไม้ จับไม้่หลังสีอ่อนๆ ก็รุ้สึกยังไงไม่รู้ แต่สีเข้มๆหน่อย  RoseWood, It's OK.....!!!!! (ยังไม่ได้จับเลยแต่ Ok แล้ว)

ผมกำลังมองว่า การที่เราแยกออก เพราะเรารู้ชนิดไม้อยู่แล้ว มานั่งฟังนั่งจับผิด โดดไป อุ่นไป มันไม่ต่างเหมือนไม้ top ที่ฟังแล้วรู้ นั่งปิดตาแล้วจิ้มเอา คงยากให้เดาถูก แต่ผมก็ยังเลือก rosewood แม้ฟังไม่ออก แต่จับเล่นแล้วรู้สึกชอบมากกว่า แต่ถ้าคนอื่นเล่นฟังไม่ออกเลย (จิตใจมีผลไปแล้วกว่าครึ่ง) ความเห็นน้าๆเป็นอย่างไรบ้างครับ  ไม้หลัง หรือวิธีการเล่น กันแน่

ส่วนตัวผมแยกออกนะครับ ผมเคยมีกีต้าร์ยี่ห้อเดียวกัน ทรงเดียวกัน ปีเดียวกัน bracing เหมือนกัน สเปคเดียวกันทุกอย่างยกเว้นต่างกันแค่ไม้หลัง ตัวนึงเป็น Indian Rosewood อีกตัวเป็น Brazilian Rosewood แยกออกได้ค่อนข้างชัดเจนเลยทีเดียว นี่ขนาดไม้ในตระกูลเดียวกันยังแสดงให้เห็นถึงความต่างได้อย่างมีนัยยะ ถ้าไม้คนละชนิดกันเลยอย่าง หลังเป็น Mahogany หรือ Maple นี่ต่างชัดเจนครับ ผมเคยลองทรงจัมโบ้ ตัวนึงเป็น Maple อีกตัวเป็น IR บอกได้เลยว่าต่างมาก IR เน้นเบสมาหนักมาก กลับกัน Maple เสียงย่านต่าง ๆ บาลานซ์กันดี ซึ่งถูกจริตผมกว่า กีต้าร์เบสหนัก ๆ  ผมเล่นไปด้วยร้องไปด้วยมันอื้อ ๆ ยังไงไม่รู้ 

ลองหาคลิปที่ฝรั่งเทียบฟังดูก็ได้ครับ ผมว่าหลาย ๆ คลิปค่อนข้างชัดเจน แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น กีต้าร์ 2 ตัวสเปคเดียวกัน ออกมาจากโรงงานพร้อมกัน เสียงยังต่างกันเลยครับ เวลาซื้อเราถึงลองหลาย ๆ ตัวแล้วเลือกตัวที่เสียงถูกใจที่สุด 

[Ichthys]

ผมขอกลับมาเข้าเรื่องที่เจ้าของกระทู้สงสัยคือเรื่องเกรดของ indian rosewood ก่อนนะครับ...

ว้าวววว คุณกฤษณ์มาตอบแล้ว ขอบคุณมากครับ

ข้อมูลแน่นปึกเช่นเคยเลย รอภาคต่อนะครับ 

[กฤษณ์]

ไม้ IR นั้นหาไม่ยากเพราะคนอังกฤษใด้นำเอาไปปลูกใว้เพื่อให้ร่มเงาทั้งในไร่ชาและไร่กาแฟในอินเดียมาเป็นร้อยปีแล้ว รํฐบาลอินเดียเองก็ใด้ควบคุมอย่างเอาจริงให้มีการปลูกทดแทนตลอดเวลาจึงยากที่จะสูญพันธุ์ ชาและกาแฟที่ปลูกในร่มจะมีคาแฟอีนสูงกว่าปลูกกลางแดด







เมื่อไม้หาง่ายและราคาไม่สูงผู้ผลิตกีตาร์ราคาสูงทุกเจ้าจึงเลือกใช้เฉพาะไม้ที่ตัดจากบริเวณกลางต้นที่วงปี (grain) วิ่งเป็นเส้นตรง (ถ้าเป็นไม้บริเวณโคนต้นเกรนจะเริ่มเลี้ยวออกตามขนาดของโคนลำต้น)




คราวนี้ลองมาดู IR ที่ยี่ห้ออื่นๆใช้กันบ้างครับ

TAYLOR: เจ้านี้ใช้หลักการเดียวกับ Martin คือยิ่งแพงยิ่งเกรนละเอียด มีการแหกกฎเฉพาะตัวที่ทำใว้โชว์อย่างในรูปสุดท้าย














GUILD USA

เจ้านี้เปลี่ยนทั้งเจ้าของและโรงงานหลายครั้งจึงมีการเปลี่ยนแปลงในมาตรฐานของ IR ตามยุคสมัย ในยุค '70s-'90s นั้นเขาเป็นคู่แข่งของ Martin ไม้ที่ใช้ของโรงงาน Westerly จึงเป็นมาตรฐานเดียวกับ Martin




ตอนที่ย้ายมาผลิตโรงงาน Tacoma นั้นเจ้าของคือ Fender ใด้ซื้อโรงเลี่อยและสต้อคไม้ของกีตาร์ Tacoma มาด้วย Guild ยุคนั้นเลยใช้ไม้ IR ลายแปลกๆซึ่งผมสงสัยว่าบางชิ้นไม่ใช่ IR ด้วยซ้ำแต่ Fender ไม่ใด้สนใจเพราะไม่มีความรู้เรื่องไม้ที่ใช้กับกีตาร์โปร่ง




ในปี 2008 Fender ก็ย้ายมาผลิต Guild ที่โรงงาน Ovation เดิมในเมือง New Hartford โรงงานนี้เริ่มใช้ IR ที่เกรนโค้งเพราะเป็นไม้บริเวณโตนต้น ความจริงแล้วไม้ตรงโคนต้องรับน้ำหนักมากสุดและต้องแข็งแรงสุดแต่มันดูแปลกๆสำหรับกีตาร์ระดับ flagship (D-55) ที่ใช้ไม้ลายแบบนี้



ผมไม่มีกีตาร์จากโรงงาน Oxnard เลยไม่มีข้อมูลครับ

เดี๋ยวมาต่อครับ

[กฤษณ์]

Gibson Montana: ถึงแม้ Gibson จะมีชื่อเสียงกับไม้ maple และ mahogany มากกว่าแต่การเลือกใช้ IR ของ Gibson ในอดีตก็ไม่ใด้แตกต่างกับเจ้าอื่นๆเลย










หลังจากถ่ายรูปกีตาร์ indian rosewood มายี่สิบกว่าตัวผมก็เกิดมีอาการเลี่ยนเพราะหน้าตามันไม่มีอะไรน่าตื่นเต้นเลย หลักการของการคัดไม้ rosewood ที่มีเกรนตรงและวิ่งเป็นแนวขนานกับเกรนของไม้หน้านั้นเป็นหลักการทางวิทยาศาสตร์เพื่อให้ไม้มี sustain และ overtone มากที่สุด หลักการนี้เขาเรียกว่า "sympathetic resonance" ครับ




การสั่นของไม้หลังที่ไม่ใด้ยึดติดกับสายกีตาร์โดยตรงนั้นส่วนใหญ่เกิดจากการผลักดันของอากาศใน body จากการสั่นของไม้หน้าและเชื่อกันว่าไม้หลัง quartersawn ที่แนวเกรนตรงจะสั่นมากที่สุด แนวคิดนี้เริ่มถูกลบเลือนเมื่อ brazilian rosewood ที่เป็นไม้ลายตรงๆหาไม่ใด้อีกต่อไปดังนั้นผู้ผลิตกีตาร์จึงทางเลือกอยู่แค่สองทางคือ

1. ใช้ Reclaimed wood: ไม้กระดานเก่าหรือไม้ที่จมน้ำตอนขนส่ง ไม้ประเภทนี้ส่วนใหญ่เป็นไม้ flatsawn

2. ใช้ Salvaged wood: จากตอไม้เก่าที่ขุดมาขาย ไม้พวกนี้มีเกรนโค้งมาก




หลังจาก brazilian rosewood ถูกห้ามนำเข้าและส่งออกตั้งแต่ปี 1992 จึงใด้มีการนำเอาไม้ BR สองประเภทนี้มาใช้ทำกีตาร์ซึ่งตามทฤษฎีแล้วเสียงมันน่าจะห่วยกว่าไม้ quartersawn IR แต่คนกลับชอบเพราะลายมันสวยดี

2005 Takamine EF75 All Solid Limited Edition




ไม้ indian rosewood นั้นถ้ามีคนไปขุดตอไม้จากไม้ old growth ที่อยู่ในป่ามาขายก็มีลวดลายสวยไม่แพ้ brazilian rosewood แน่นอนแต่เมื่อก่อนไม่มีใครทำเพราะไม้ที่ปลูกขายมันก็ไม่ใด้แพงและหาง่ายกว่า คนแรกที่นำเอา stump indian rosewood มาทำกีตาร์ขายก็คือ Gibson ตั้งแต่ปี 2012 (เขาตั้งชื่อว่า "Mystic Rosewood")




ในปี 2014 Taylor ก็เอาอย่างบ้างในโปรแกรม BTO (Build to Order)




Santa Cruz ก็เริ่มใช้ IR ลวดลายนี้เหมือนกัน






ความจริงแล้วไม้ figured indian rosewood มีขายมานานแล้วครับ ผมเคยไปเจออยู่ชุดหนึ่งที่เป็นไม้ตอ quartersawn ก็เลยให้ช่างสมชายทำกีตาร์ custom ให้เป็นตัวเดียวในโลกตั้งแต่ปี 2007

<a href="http://youtu.be/bBVg7LD2sS0" target="_blank" class="aeva_link bbc_link new_win">http://youtu.be/bBVg7LD2sS0</a>

[Ichthys]

ขอบคุณ คุณกฤษณ์ มากครับที่สละเวลาทั้งอธิบายอย่างละเอียด และพร้อมถ่ายภาพประกอบ

ชัดเจนครับสำหรับประเด็นที่ผมสงสัย

สรุปตามที่ผมเข้าใจคือ

คุณภาพไม้ IR ที่เป็น quartersawn ดูได้จากความตรงและความถี่ของลายไม้ ซึ่งส่งผลตรงตามหลักการ "sympathetic resonance" ที่คุณกฤษณ์ได้อธิบายไว้

หากเป็นไม้ figured IR การให้เกรดของไม้จะขึ้นอยู่กับความสวยงามเป็นหลัก ซึ่งอันนี้น่าจะเหมือนกับเกรดไม้ Flamed หรือ Quilted Maple

น่าจะประมาณนี้ใช่ไหมครับ

ปล. "The Apple" งามทั้งรูปและเสียง ผมชอบซาวด์โฮลที่เป็นรูปแอปเปิ้ลมาก มีเอกลักษณ์ในตัวสุด ๆ ครับ 

[กฤษณ์]

ปล. "The Apple" งามทั้งรูปและเสียง ผมชอบซาวด์โฮลที่เป็นรูปแอปเปิ้ลมาก มีเอกลักษณ์ในตัวสุด ๆ ครับ 

ขอบคุณครับ "The Apple" เป็นกีตาร์ฝีมือช่างไทยตัวเดียวของผม ที่มาของกีตาร์ตัวนี้ก็เกิดจากไม้หล้ง "Figured Indian Rosewood" ที่ผมไปเห็นลงขายอยู่ในเว็บ สมัยนั้นผมไม่เคยเห็น IR ที่มีลวดลายจัดเลยก็เลยอยากเอามาทำกีตาร์ทั้งๆที่ไม่เคยคิดจะสั่งทำกีตาร์จากช่างไทยเลยแต่บังเอิญมีนักสะสมท่านหนึ่งแนะนำให้ลองทำกับช่างสมชาย เรืองราวจึงเริ่มต้นดังนี้ครับ

"THE FIGURE" ตามปกติผมก็ชอบไม้หลังลายสวยๆแต่ไม้หลังชุดนี้ผมทะลึ่งไปมองว่าหน้าตามันคล้ายกับอวัยวะอย่างหนึ่ง ผมจึงเริ่มออกแบบโดยใช้ลวดลายไม้หลังเป็นจุดเริ่มต้นขององค์ประกอบทั้งหมด


"THE SHAPE"




ผมเลือก shape ของ Olson Small Jumbo เพราะมันคล้ายกับทรวดทรงของสาวแรกรุ่นและช่างสมชายมี mold อยู่แล้ว ลองเทียบทรวดทรงของ SJ กับทรวดทรงของหญิงสาวในรูปข้างบนครับ


"THE APPLE" จุดกำเนิดของตันหา ในศาสนาคริสต์นั้นมีความเชื่อว่าเมื่อพระเจ้าสร้างมนุษย์สองคนแรกคือ Adam และ Eve ขึ้นมานั้นคนเรายังปราศจากกิเลสและตันหาราคะจนกระทั่ง Eve ใด้เด็ดผล apple ต้องห้ามในสวน Eden ให้ Adam กินจนติดคอ (ฝรั่งเขาถึงเรียกลูกกระเดือกว่า Adam's apple) มนุษจึงใด้มีตันหาราคะตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา




ผมเลยออกแบบ sound hole เป็นรูป apple โดยใช้ bloodwood สีแดงเป็น rosette และมีใบ abalone สีเขียวประดับอยู่หนึ่งใบ

กีตาร์ตัวนี้ใช้เวลาทำอยู่ประมาณหกเดือน จุดที่ยากสุดคือการฉลุ sound hole และ rossette เป็นรูป apple ด้วยมือล้วนๆซึ่งช่างสมชายบอกว่าจะไม่ทำอีกแล้วครับ

Concept ของกีตาร์ตัวนี้คือ "nudity" ผมก็เลยไม่ใส่เครื่องประดับอะไรเลยแต่ยอมซื้อลูกบิด Gotoh 510 มาใส่เพราะหน้าตามันเซ็กซี่สุดครับ

[Ichthys]

สุดยอดเลยครับคุณกฤษณ์ "The Apple"  มีที่มาที่ไปอย่างนี้นี่เอง ลึกซึ่งมากครับ นับถือๆ